کنجد یک گیاه است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد میکند ، این گیاه دارای برگ های بریده و شاخه هایی با قطر کم و بلندی حدود دو متر است .
این میوه دارای پوست نرمی است که درون آن دانه های کوچکی قرار دارند .
دانه های کنجد به دلیل داشتن روغن هایی با ارزش غذایی بالا به عنوان یک منبع عالی از پروتئین ، کربوهیدرات ، فیبر ، ویتامین ها و مواد معدنی شناخته میشوند .
علاوه بر این در تهیه غذاهای مختلف مانند حلوا ، آجیل ، انواع نان و انواع غذاهای خاورمیانه ای به کار میرود .
تاریخچه کنجد
یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی در جهان است و به عنوان یک منبع غذایی برای بشر از هزاران سال پیش به کار گرفته میشد .
مردمان باستانی به طور گسترده در غذاهای خود استفاده می کردند ، به خصوص در مناطق آسیای مرکزی و خاورمیانه .
در دوران باستان ، به دلیل مصارف آن در تهیه مواد غذایی در کشور های آسیایی همچون چین ، هند ، پاکستان و بعدا در مناطق خاورمیانه و شمال آفریقا به کار گرفته شد .
امروزه به عنوان یک منبع قابل توجه پروتئین ، فیبر ، ویتامین ها و مواد معدنی شناخته میشود و در تهیه انواع غذاها و مواد غذایی مورد استفاده قرار میگیرد .
در زیر به برخی از غذاهایی که از کنجد در آن استفاده می شود ، اشاره می کنیم :
حلوا : این حلوا یکی از محبوب ترین شیرینی های خاورمیانه است که از آرد کنجد ، شکر و در برخی موارد عسل تهیه می شود .
نان : در برخی نان های خاورمیانه از آرد کنجد به جای آرد گندم استفاده میشود .
سس : سس طحال کنجد یا سس آینه جادویی یکی از معروف ترین سس های خاورمیانه است که از آرد کنجد ، آبلیمو و ادویه ها تهیه میشود .
خوراکی های خاورمیانه : در غذاهایی همچون فلافل ، حمص و تحملی نیز استفاده میشود .
سالاد : برگ های سبز از کنجد به عنوان تزئینی در سالاد ها استفاده میشود و همچنین دانه های آن به صورت خام یا تحمیلی به سالاد ها اضافه میشوند .
شیرینی ها : در برخی شیرینی های خاورمیانه نیز استفاده می شود .
فواید کنجد
این ماده غذایی فواید زیادی دارد و به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی برای حفظ سلامتی بسیار مفید است ، برخی از این فواید عبارتند از :
پیشگیری از بیماری های قلبی : دارای چربی های نامتعادل نیست و به همین دلیل میتواند به کاهش خطر بیماری های قلبی کمک کند .
کاهش التهابات بدن: دارای ترکیباتی است که به کاهش التهابات بدن کمک میکند که میتواند در کنترل بیماری های التهابی مانند التهاب مفاصل ، آسم و التهاب دستگاه گوارش مفید باشد .
تقویت سیستم ایمنی : دارای آنتی اکسیدان هایی است که میتوانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند و در پیشگیری از بیماری هایی مانند سرطان ، بیماری های قلبی و دیابت مفید باشند .
کاهش استرس : همچنین دارای مقدار قابل توجهی منیزیم است که میتواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند .
حفظ سلامت استخوان : حاوی کلسیم بسیار زیادی است که می تواند به حفظ سلامت استخوان کمک کند و در پیشگیری از بیماری هایی مانند اوستئوپوروز مفید باشد .
کاهش قند خون : دارای فیبر بسیار زیادی است که میتواند به کاهش قند خون کمک کند و در پیشگیری و مدیریت دیابت مفید باشند .
طبع کنجد
این گیاه دارای طبع گرم و خشک است و میتواند در برخی موارد مانند افزایش اسید معده و گلودرد مضر باشد.
همچنین افرادی که دارای سنگ کلیه هستند ، باید مصرف این ماده را محدود کنند زیرا دارای اسید اکسالیک است که میتواند باعث تشکیل سنگ کلیه شود.
با این حال برای افراد سالم یک منبع غذایی با ارزش است و میتواند در تهیه انواع غذاها و شیرینی ها استفاده شود.
در مصرف کنجد نیز به میزان مصرف و نوع طعم دهی آن توجه کنید تا از احتمال بروز علائم جانبی جلوگیری کنید .
میزان مصرف کنجد در روز
مصرف مناسب برای هر فرد بستگی به نیاز های مصرف کننده میزان فعالیت جسمانی او دارد.
در حالت کلی مصرف روزانه برای بزرگسالان حدود یک تا دو قاشق غذاخوری حدود ۱۵ تا ۳۰ گرم است .
البته باید توجه داشت که مصرف کنجد برای افرادی که دارای بیماری های خاصی هستند مانند بیماری های کلیوی ، دیابت ، چربی خون بالا و یا حساسیت های غذایی هستند ممکن است محدود شود .
همچنین باید به این نکته هم توجه کنید که اضافه کردن آن به غذاها و شیرینی ها میتواند به مصرف روزانه شما اضافه شود .
در هر صورت بهتر است با مشاوره یا متخصص تغذیه خود میزان مصرف را تعیین کنید .
مصرف کنجد برای بانوان
کنجد یک منبع غنی از پروتئین و فسفر است و همچنین حاوی چربی ها سالم است و به عنوان یک منبع پروتئین گیاهی ، یک جاذبه در رژیم های غذایی وگان است .
برای بانوان می تواند منبع خوبی از ویتامین و فسفر باشد که میتواند از بروز مشکل های مربوط به استخوان و پاهای دردناک پیشگیری کند .
به دلیل محتوای چربی های سالم و اسید چرب اولئیک، ان میتواند از بروز بیماری های قلبی عروقی پیشگیری کند .
همچنین کنجد حاوی اولئیک اسید است و یک منبع خوب که به بهبود سلامت پوست کمک میکند و تاثیر مثبتی دارد .
همچنین کنجد حاوی سانی های سالم است ، سانی حاوی اسید آمینه های ضروی است که بدن نمی تواند خودش تولید کند .
این ماده به عنوان یک منبع گیاهی ارزشمند محسوب میشود ، به دلیل وجود مقادیر پایین چربی ها در سانی آن را می تواند به عنوان یک گزینه برای افرادی که در پی کنترل چربی و کالری هستند انتخاب کرد .
برای بانوان سانی به عنوان یک منبع غنی از کلسیم عمل می کند ، کلسیم برای استخوان های قوی و از بین بردن مشکلات استخوانی ضروری است .
مصرف کنجد در هنگام پریود
کنجد در حین پریود می تواند یک منبع غنی باشد ، کمبود منیزیم می تواند باعث بروز علائم پریود از جمله سردرد ، سرخی ، پریود شدید و کرامپ های معده شود .
همچنین چربی های پلی اسید موجود می تواند در کاهش علائم پریود کمک کند .
این چربی ها با بهبود جریان خون در بدن میتوانند باعث ارامش درون بدن و از بین رفتن علائم پریود شود .
کنجد حاوی آنتی اکسیدان هایی است که میتواند در سندرم قبل از پریود کمک کند .
همچنین سفیده تخم مرغ به عنوان یک منبع غنی از آهن در نظر گرفته میشود و میتواند در بهبود خستگی حین پریود کمک کند .
توجه داشته باشید که مصرف کنجد یا هر غذای دیگری با متناسب با نیاز بدن خودتان باشد .
مصرف کنجد برای خانم های باردار
این ماده برای سلامتی و بهینه سازی سلامت خانم های باردار حائز اهمیت زیادی است ، برای خانم های باردار به عنوان یک منبع یا ارزش از پروتئین گیاهی عمل می کند .
پروتئین برای رشد جنین و سلامتی مادر ضروری است ، فسفر برای اطمینان از رشد استحکام استخوان ها در پاها و دنده ها و همچنین برای حمایت از رشد مغز جنین حیاتی است .
اولئیک اسید که در کنجد یافت میشوند میتوانند در ممانعت از سقط جنین و مشکلات رشدی تاثیر مثبتی داشته باشند .
همچنین مصرف آن برای خانم های باردار میتواند به بهبود عوارضی مثل کمبود آهن و کمبود ویتامین B12 کمک کند .
آنتی اکسیدان ها میتوانند از به وجود آمدن زخم های ناشی از زایمان جلوگیری کنند ، این یک منبع است که در تولید هیدروژن پراکسید B6 غنی از ویتامین برای کمک به Hydrogen peroxide بهبود زخم ها و پیشگیری از عفونت بعد از زایمان کمک کند. از لحاظ متابولیسم میتواند به بهبود خستگی ناشی از بارداری به کمک چربی های خود کمک کند .
با این حال در حین بارداری قبل از اضافه کردن هر نوع غذایی به رژیم منظم ، باید با یک متخصص تغذیه مشورت کنید .
فواید خوردن کنجد برای کودکان
کلسیم موجود برای رشد استخوان های قوی در کودکان ضروری است و برای رشد اسید لینولنیک ذهنی و بینایی در کودکان مهم است .
چربی های پلی اسید و آنتی اکسیدان ها همچنین برای رشد قوی در کودکان مهم هستند و عایق های ضد سرمازدگی در پوست حساس کودکان در زمستان است .
همچنین مقادیر بالای منیزیم برای رشد ذهنی و بینشی در کودکان مهم است و یک منبع با ارزش از اسید های چرب امگا – ۳ برای رشد سالم چشم و بینایی در کودکان است .
فناوری های مختلف وجود دارد که میتواند کنجد را به یک غذای مغذی با ارزش برای کودکان تبدیل کند .
فواید کنجد برای سالمندان
یکی از مواد خوب برای سالمندان است زیرا حاوی مواد مغذی مفیدی است که به سلامت بدن کمک میکند .
به عنوان مثال حاوی پروتئین ، فیبر ، ویتامین ها و مواد معدنی است ، پروتئین به عنوان یکی از مواد اصلی بدن برای رشد و تعمیر بافت ها مفید است .
فیبر میتواند به سلامت روده کمک کند و ویتامین ها و مواد معدنی آن می توانند به سلامت استخوان ، قلب و مغز کمک کنند .
همچنین می تواند به کاهش التهاب و پایین آوردن سطح قند خون کمک کند. برای سالمندان ، کاهش التهاب و کنترل سطح قند خون مهم است . زیرا آنها ممکن است در معرض بیماری های مزمن مانند دیابت ، بیماری های قلبی و سرطان باشند .
به طور کلی مصرف کنجد به عنوان یکی از مواد غذایی در رژیم غذایی سالم برای سالمندان مفید است ، با این حال بهتر است قبل از مصرف هر نوع مواد غذایی جدید با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که مصرف آن برای شما مناسب است یا خیر .
مصرف کنجد برای افرادی که آلرژی دارند
مصرف کنجد برای افرادی که دارای آلرژی به آن هستند ممکن است مضر باشد ، درواقع آلرژی به آن نادر است اما در برخی افراد ممکن است به دلیل حساسیت به پروتئین های موجود در کنجد علائمی مانند خارش ، تورم و قرمزی پوست ، سرفه و عطسه ، درد شکم و اسهال تجربه کنند .
در صورتی که فردی حساسیت دارد باید از مصرف آن خودداری کند ، در صورتی که شما مشکوک به حساسیت هستید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و در صورت لزوم تست آلرژی انجام دهید .
روغن کنجد
این روغن از بذر کنجد به دست می آید و یکی از روغن های گیاهی پر مصرف در جهان است ، این روغن دارای طعم و بوی خاصی است و در بسیاری از غذاهای آسیایی و محیطی استفاده میشود.
روغن کنجد حاوی اسید های چربی است که میتواند به سلامت قلب و عروق کمک کند ، همچنین حاوی ویتامین ها ، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های مفید است و آن میتواند به بهبود سلامت پوست ، مو و ناخن کمک کند .
بهترین روش برای مصرف، استفاده از آن به عنوان یک روغن نباتی در اشپزی است ، میتوان آن را برای سرخ کردن مواد غذایی ، سس ها ، سالاد ها و غذاهای آسیایی مانند سوشی ، تری یاکی و غیره استفاده کرد .
به هرحال برای استفاده از روغن کنجد بهتر است به میزان مصرف آن توجه کنید و در صورت نیاز با پزشک خود مشورت کنید .
همچنین باید در نظر داشته باشید که این روغن دارای مقدار بالایی از کالری است ، بنابراین باید به میزان مصرف آن توجه کنید تا از مصرف بیش از حد آن جلوگیری کنید .
انواع کنجد
درواقع از نوعی گیاه علفی به نام سیام یا سساموم به دست می آید ، برای مصارف مختلف در سه نوع مختلف تولید میشود .
کنجد سفید : دانه هایی هستند که پوست خارجی سفید دارند ، این نوع برای تهیه آرد ، شیرینی و بسیاری از غذاهای اسیایی استفاده میشود .
کنجد سیاه : دانه هایی هستند که پوست خارج سیاه دارند ، این نوع بسیار پرکاربرد در تهیه دسر ها ، شیرینی ها و خوراکی های مختلف مانند حلوا ، نان کنجدی و روغن کنجدی است .
کنجد طلایی : دانه هایی هستند که پوست خارجی زرد رنگ دارند ، این نوع در تهیه غذاهای آسیایی مانند کاری ، نودل و سوپ استفاده میشود .
علاوه بر این روغن کنجد نیز یک محصول مهم از کنجد است که به صورت روغن نباتی و همچنین در تهیه بسیاری از غذاهای اسیایی استفاده میشود .
کاربرد کنجد در دسرها
کنجد یکی از مواد اصلی در بسیاری از دسر های سنتی و مدرن مختلف در سراسر جهان است ، این ماده غذایی شیرین و با طعم است و میتواند به دسرهای شما طعم و عطر خوبی بدهد .
در زیر به برخی از این دسرها اشاره می کنیم :
حلوای کنجد : یکی از شیرینی های سنتی در ایران است که از کنجد ، شکر و آب تهیه می شود .این دسر خوشمزه با طعم شیرین می تواند یکی از دسرهای محبوب در میان خانواده های ایرانی باشد.
دسر سومالی : دسر سومالی یک دسر سنتی از کشور سومالی است که با استفاده از کنجد ، شیر ، شکر و آب تهیه می شود ، این دسر با طعم شیرین و با طعم کنجد می تواند یکی از دسرهای پرمصرف در سومالی باشد .
دسر کنجد و نارگیل : این دسر با استفاده از کنجد ، نارگیل ، شکر و آب تهیه میشود و میتواند یکی از دسر های محبوب در آسیا باشد .
درکل کنجد میتواند به دسر های شما طعم و عطر خوبی بدهد و با استفاده از آن میتوانید دسرهای شیرین و خوشمزه را تهیه کنید .
منابع :
