پرتقال ماندارین (نام علمی: Citrus reticulata) یک گونه از خانوادهی روتاسهای (Rutaceae) است و به عنوان یک نوع میوه مرکباتی شناخته میشود. این میوه از منطقههای گرمسیری و نیمهگرمسیری جهان، به خصوص در کشورهای آسیای جنوبی و جنوب شرقی، کشورهای مدیترانهای و کشورهای آمریکای لاتین به دست میآید. پرتقال ماندارین به علت طعم شیرین و خوشمزهای که دارد، بسیار محبوب است و به صورت تازه، آبمیوه، کنسرو و محصولات فراوری شده مانند مربا و آبمیوه ماندارین استفاده میشود.
پوست بیرونی پرتقال ماندارین قابل تنفس نیست و بهسرعت بافت میشود. درون آن به رنگهایی از نارنجی تا قرمز تیره رنگ میباشد و بهعنوان یک میوه تقسیمپذیر شناخته میشود. گوشت داخلی پرتقال ماندارین نرم و شیرین است و معمولاً به صورت بخشهایی قابل جدا شدن یا همان سوپراجنوس (suprême) قطع میشود. عمدتاً در فصل زمستان و پاییز در دسترس است.
ماندارینها برخلاف پرتقالهای معمولی، پوست سفت و غیرقابل جدا شدن ندارند و همچنین به دلیل احتوای زیاد بر روی گوشتی نسبتاً سفت و نرم، بهراحتی میتوانند بهصورت دستی بدون نیاز به چاقو و پیچاندن پوست آنها را برگیریم.
گیاهشناسی پرتقال ماندارین
پرتقال ماندارین (Citrus reticulata) یک گونه از گیاهان خانواده روتاسها (Rutaceae) است. این گونه به عنوان درختی همیشه سبز شناخته میشود که به ارتفاع حدود 3-4 متر میرسد. دارای شاخههای چند تاجی و برگهای تیز و گلهای سفید و بومی منطقههای گرمسیری و نیمه گرمسیری است.
برگهای پرتقال ماندارین تیز و براق هستند و دارای عروق ممتد در قسمت پشتی هستند. گلهای آن به صورت تکگل یا تاجگل به رنگ سفید یا کرمی میباشد و دارای عطری خوشبو است.
میوه پرتقال ماندارین کروی و به قطر حدود 4-7 سانتیمتر میرسد. پوست آن نرم و قابل جدا شدن است و معمولاً رنگ پوست میوه از نارنجی روشن تا نارنجی تیره و گاهی به رنگ قرمز تغییر میکند. گوشت درونی پرتقال ماندارین آبدار، شیرین و معطر است. عمدتاً میوهها در فصل پاییز و زمستان به زمان رسیدن میرسند.
پرتقال ماندارین در باغها، باغچهها و مزارع در بسیاری از مناطق جهان کشت میشود و به عنوان یک میوه محبوب و مصرفی مورد استفاده قرار میگیرد.
مصارف پرتقال ماندارین در صنایع غذایی
پرتقال ماندارین در صنایع غذایی برای تهیه محصولات مختلف استفاده میشود. در زیر برخی از مصارف پرتقال ماندارین در صنایع غذایی را ذکر میکنم:
- آبمیوه: پرتقال ماندارین به عنوان ماده اصلی در تهیه آبمیوه ماندارین استفاده میشود. آبمیوه پرتقال ماندارین به دلیل طعم شیرین و معطر خود، محبوبیت زیادی دارد.
- مربا و ترشی: میوه پرتقال ماندارین برای تهیه مربا و ترشی استفاده میشود. این محصولات در تهیه خوراکیها و انواع دسرها مورد استفاده قرار میگیرند.
- کنسرو: پرتقال ماندارین در صنایع کنسرو سبزیجات و میوهها نیز استفاده میشود. میوههای پرتقال ماندارین با روش کنسرو نگهداری میشوند تا در طول سال در دسترس باشند.
- آبمیوه ترش: پرتقال ماندارین در تهیه آبمیوههای ترش ماندارین استفاده میشود. این آبمیوهها به دلیل طعم ترش و مزهای منحصر به فرد مورد توجه قرار میگیرند.
- خمیرهای شیرینی و کیک: عصاره پرتقال ماندارین در تهیه خمیرهای شیرینی، کیک و شیرینیهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. این عصاره به طعم و مزه محصولات خوراکی شیرینی تنوع و مزه اضافه میکند.
- صنایع نانوایی: پرتقال ماندارین در تهیه نان و محصولات نانوایی بهکار میرود. پوست متههای پرتقال ماندارین نیز در تزیین نانها و شیرینیها مورد استفاده قرار میگیرد.
توجه داشته باشید که این فقط برخی از مصارف پرتقال ماندارین در صنایع غذایی هستند و هنوز میتوان از این میوه در صنایع دیگری نیز استفاده کرد.
ارزش غذایی پرتقال ماندارین
پرتقال ماندارین میوهای با ارزش غذایی بالا است و حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها است. این مقادیر میتواند تنوع و منوی غذایی شما را تقویت کرده و به سلامتی شما کمک کند.
در زیر مقادیر ارزش غذایی معمولی 100 گرم پرتقال ماندارین آورده شده است:
- انرژی: 53 کیلوکالری
- کربوهیدرات: 13.34 گرم
- فیبر: 1.8 گرم
- چربی: 0.31 گرم
- پروتئین: 0.81 گرم
- ویتامین C: 26.7 میلیگرم (45٪ از مقدار روزانه توصیه شده)
- ویتامین A: 681 واحد بینی (14٪ از مقدار روزانه توصیه شده)
- پتاسیم: 166 میلیگرم
- کلسیم: 30 میلیگرم
- منگنز: 0.039 میلیگرم
- فسفر: 23 میلیگرم
همچنین، پرتقال ماندارین حاوی آنتیاکسیدانهای متعددی مانند فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها و لیمونوئیدها است که میتوانند به مقابله با استرس اکسیداتیو و حفظ سلامتی سلولها کمک کنند.
مصرف میوههای متنوع و سالم، به همراه رژیم غذایی متعادل و سبزیجات و میوههای دیگر، نقش مهمی در حفظ سلامتی و بهبود عمومی بدن دارد. همچنین، توجه داشته باشید که این ارزشها ممکن است بر اساس شرایط محلی، تراکم مغذایی خاک و نوع پرورش ممکن است متفاوت باشد.